OP HUN OUDE DAG KRUIPEN HOLEBI’S WEER IN DE KAST

Bron: Uit de standaardplus van woensdag 18 januari 2017

  • Holebi’s outen zich zelden in woon-zorgcentra
  • 96-jarige pionier getuigt dat het anders kan
  • Vandeurzen start project rond seksuele diversiteit


Ook Paul Rademakers (96) verborg aanvankelijk zijn geaardheid toen hij in een woon-zorgcentrum ging wonen. Maar intussen is iedereen er op de hoogte, zonder problemen. Jimmy Kets Op hun oude dag kruipen holebi’s weer in de kast Holebi’s outen zich zelden in woon-zorgcentra 96-jarige pionier getuigt dat het anders kan Vandeurzen start project rond seksuele diversiteit

ANTWERPEN’- Natuurlijk ben ik weer in de kast gekropen’, zegt Paul Rademakers (96) over zijn eerste dagen in het woon-zorgcentrum Het Gouden Anker. Merkwaardig om dit uit zijn mond te horen, want Rademakers was lang geleden een pionier. Al in 1945 begon hij een relatie met een man – een Engelsman die hij had leren kennen tijdens zijn werk als technisch vertaler op de Britse legerbasis in ons land. Na tien jaar gingen hun wegen uit elkaar, waarna Rademakers vaker naar de homobars in Antwerpen trok. Maar die raakte hij beu. Nadat hij in de jaren 60 een tijdje algemeen secretaris was geweest van het Cultuur- en Ontspanningscentrum (COC), een vereniging voor homofielen, richtte hij zelf het Gesprekscentrum in Antwerpen op. ‘Ik had zoveel brieven gelezen van mensen in moeilijkheden, dat ik een gespreksgroep noodzakelijk vond.’

Uiteindelijk zou het Gesprekscentrum, en dus ook Rademakers, mee aan de basis liggen van de Federatie Werkgroepen Homofilie, vandaag bekend als koepelorganisatie Çavaria. Vorig weekend vierde die vereniging haar 40ste verjaardag, met Rademakers als bijzondere gastspreker.
Dat uitgerekend deze man weer in de kast kroop toen hij eind 2005 in een woon-zorgcentrum ging wonen, illustreert waarom Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) een proefproject start rond genderidentiteit en seksuele diversiteit in woon-zorgcentra (zie inzet).

“Geout dankzij Koppen
Wat moest ik doen? Als oude man op een stoel gaan staan en roepen: “Je gaat verrast zijn, want ik ben een homofiel”?’PAUL RADEMAKERS -Bewoner woon-zorgcentrum.“

Ik zat hier geregeld aan tafel met een man die zich negatief uitliet over een van de verplegers, die duidelijk homo was. Ik had dus weinig zin om over mijn geaardheid te beginnen’, vertelt Rademakers. ‘Wat moest ik doen? Als oude man op een stoel gaan staan en roepen: “Je gaat verrast zijn, want ik ben een homofiel”?’
Uiteindelijk was het de VRT die Rademakers, onbedoeld, geout heeft. ‘De rusthuisdirectie kreeg een brief van het programma Koppen, met de vraag of ik wilde meewerken aan een documentaire over homofilie – wat ik niet gedaan heb, ik kom niet graag op televisie. Maar de directrice was toen dus plots op de hoogte, en iets later ook het personeel. En eigenlijk is er nooit een probleem geweest, ik ben hier heel tevreden.’
Toch vindt Rademakers het nodig te getuigen, want hij is een van de weinige homofiele ouderen die daartoe bereid zijn. Het onderwerp is wel degelijk nog taboe. Çavaria noch de overheid kan cijfers voorleggen van het aantal homofiele bewoners in woon-zorgcentra, ‘maar op basis van de anonieme getuigenissen kunnen we wel stellen dat er een probleem is’, zegt Jeroen Borghs, woordvoerder van Çavaria.
Weer in de kast kruipen is de norm. ‘De meeste centra zeggen dat er

bij hen geen holebi’s verblijven, maar dat kan niet waar zijn’, zegt Borghs. ‘In documenten en gesprekken vraagt men bij vrouwen naar hun man, en bij mannen naar hun vrouw. Krijgt een vrouw vaak bezoek van een vrouw, dan gaat men uit van een zus. Het zijn kleine zaken waardoor holebi’s zich uitgesloten voelen.’
Als klinisch ouderenpyscholoog is professor Luc Van de Ven (KU Leuven) vertrouwenspersoon van sommige verdoken holebi’s. ‘Op hun oude dag zijn ze plots afhankelijk van het zorgpersoneel’, zegt hij. ‘Maar dat personeel staat lang niet altijd open voor thema’s als homoseksualiteit. Daar is dus vorming nodig. En dan zijn er nog de andere bewoners, opgegroeid in een tijd dat holebi’s veel minder aanvaard werden. Van de huidige generatie ouderen gingen vele homoseksuelen in het klooster of trouwden ze alsnog met iemand van het andere geslacht. Deze mensen blijven ook op hun oude dag met hun geheim zitten, want ze voorvoelen het onbegrip van de anderen.’

Geen aparte ‘roze rusthuizen’
In Kopenhagen, Denemarken, had de overheid er 50.000 euro veil voor, en ook in de VS worden ze gebouwd: rusthuizen speciaal voor holebi’s. Aparte holebi-rusthuizen zijn niet de bedoeling van de Vlaamse overheid. ‘Een doelgroepenbeleid, waarbij bepaalde mensen apart genomen en geholpen worden, is vaak stigmatiserend’, zegt socioloog Mark Leys (VUB), spreker op de studiedag die minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) morgen organiseert. ‘Het is beter dat alle zorginstellingen een breed diversiteitsbeleid voeren, waarin specifieke maatregelen voor holebi’s en transgenders beschreven staan. Daarbij zal de vorming van personeel een belangrijk werkpunt zijn.’
Vandeurzen wil in zeven woonzorgcentra een proefproject van een jaar, waarna deze instellingen maatregelen aan de sector kunnen voorstellen. (loa)